سردبیر کیست و چه کاری انجام می دهد؟
سردبیر کسی است که بر عملکرد سایر نویسندگان و ویرایشگران در روزنامه یا مجله نظارت داشته و مسئولیت تمام محتوای علمی نشریه را به عهده دارد. سردبیر ممکن است مدیریت کل بخش تحریریه و یا مسئولیت بخشی از آن را بر عهده داشته باشد.
سردبیر باید بتواند به خوبی کارکنان خود را مدیریت کرده و انسان خلاقی باشد. همچنین در زمینه های ادبی، مالی، اقتصادی و قانونی مهارت و دانش لازم را داشته باشد. معمولا اغلب سردبیران ابتدا خبرنگار و روزنامه نگار بوده اند و با کسب دانش و تجربه بیشتر به این پست رسیده اند. برای موفقیت در شغل سردبیری داشتن تجربه بسیار ضروری است.
کار سردبیر انفرادی و مستقل نیست بلکه سردبیر با طراحان، کارکنان بخش تحریریه و مسئولان چاپ کار کرده تا بتواند کارها را به موقع تحویل دهد. سردبیر در روزنامه ها و مجلات محلی و کوچک معمولا در تهیه مطالب و نوشتن مقالات کمک کرده و ویراستار نیز می باشد ولی در روزنامه و مجلات بزرگ کار سردبیر فقط نظارتی است و سر ویراستار است.. سردبیر همچنین در خصوص کنترل بودجه، استخدام کارکنان و کار با بخش های تبلیغاتی مسئول است.
سردبیری در ایران
در مقایسه مجلات، نشریات و روزنامه های غربی با کشورمان، اختلاف زیاد آنها را از لحاظ تخصصی در می یابیم. متاسفانه در کشور ما به وارد کردن علم و تخصص به این حرفه توجه ویژه ای نشده و بیشتر نشریات، سیاسی و تجاری می باشند. این امر موجب می شود رسالت اصلی نشریات که بازتاب نیازهای مردم است، تحقق نیابد.
یک سردبیر موفق باید تلاش کند مستقل بوده، به صورت تخصصی و علمی عمل کرده و تا حد امکان خواسته ها و نیازهای مردم را در نشریه خود انعکاس دهد. به عبارتی در کار خود هدفی غیرسیاسی و غیر تجاری داشته باشد. البته با توجه به مسایل موجود در کشور، این امر کاری سخت و دشوار است.
ساعات کار و محل کار سردبیر
کار سردبیر عمدتا ساعات معین و منظمی دارد و گاهی بر حسب نیاز در ساعات خارج از وقت اداری نیز باید کار کند. محل کار سردبیر در دفاتر روزنامه و مجله است.
وظایف سردبیر
-
نوشتن سر مقاله و برخی از مطالب و مقالات
-
تصمیم گیری درباره چاپ شدن یا نشدن مطالب، مقالات و عکس ها
-
نظارت و تصمیم گیری درباره چگونگی و نحوه چیدمان مطالب
-
تصحیح متون از نظر املا و دستور زبان
-
نظارت و مدیریت روزنامه نگاران و ویرایشگران
-
تعیین دبیران بخش های مختلف یک نشریه
مهارت و توانمندی های مورد نیاز شغل سردبیری
-
تسلط بر ساختار و دستور زبان
-
مهارت عالی نوشتاری
-
توانایی برنامه ریزی، سازماندهی و مدیریت روزنامه نگاران نشریه
-
خلاقیت بالا
-
دانش قانونی در حد لزوم در حیطه کاری خود
-
توجه به جزئیات
-
درک سلیقه و نظر خوانندگان
-
مهارت مذاکره و تصمیم گیری
-
داشتن اطلاعات کافی در زمینه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و…
تحصیلات لازم برای ورود به شغل سردبیری
برای ورود به شغل سردبیری باید در رشته علوم ارتباطات اجتماعی تحصیل کنید. البته برخی افراد در رشته های دیگر تحصیل کرده و با گذراندن دوره های آموزشی مرتبط در دانشکده خبر و برخی آموزشگاه های آزاد توانایی و دانش لازم را کسب می کنند. البته کسب تجربه نیز در شغلسردبیری بسیار مهم است. به طور معمول برای سردبیر شدن باید ابتدا از خبرنگاری و روزنامه نگاری شروع کرد و پس از کسب تجارب لازم به کار سردبیری مشغول شد.
شخصیت شناسی سردبیر
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.
شخصیت شناسی سردبیر بر اساس تست MBTI
ENFJین تیپ شخصیتی در برقراری ارتباط بسیار متبحرند. آنها از فرآیند جمع آوری اطلاعات از طریق ملاقات با اشخاص و مصاحبه لذت می برند.
این تیپ شخصیتی از فرآیندهای خلاق و چالشی لذت می برند به خصوص اگر با دیگران در ارتباط باشند. هر چه شرایط و محیط کار منعطف تر باشد، برای آنها مطلوبتر است. آنها می توانند به صورت مستقل و تنها نیز کار کنند اما باید دائما تبادل نظر با دیگران داشته باشند.
این تیپ شخصیتی دوست دارد خود و نظراتش را به شکلی خلاقانه ابراز کند و در کار خود آزادی فردی و انعطاف پذیری داشته باشد.
این تیپ شخصیتی از کارهای خلاق و بکر لذت می برد و از شم خود در خلق عبارات و داستان ها استفاده می کند.
آینده شغلی، بازارکار و فرصت های استخدام سردبیر
استخدام سردبیر می تواند در دفاتر روزنامه ها و مجلات مختلف و همچنین در شرکت های بزرگ که نشریه های مخصوص خود را دارند، انجام شود. البته رقابت برای مشاغل حوزه روزنامه نگاری به خصوص در روزنامه ها و مجلات بزرگ بسیار شدید است. همچنین به طور مستقل نیز می تواند فعالیت کند. سردبیر با کسب تجربه بیشتر از روزنامه و مجلات کوچک و محلی می تواند به دفاتر روزنامه و مجلات بزرگ کشور راه یابد.
مجلات و روزنامه ها برای استخدام سردبیر کمتر از طریق آگهی استخدامی اقدام می کنند. سردبیریا بیشتر از بین روزنامه نگاران و ویراستارهای با تجربه نشریه انتخاب می شود و یا توسط افراد مورد اعتماد به نشریه معرفی می شود.
-
مستقل نبودن و وابسته بودن بسیاری از نشریات به جناح های سیاسی
-
دولتی و تجاری بودن بسیاری از نشریات
-
عدم استفاده از روش های علمی و تخصصی در تهیه نشریات
-
وجود مشکلات مالی
-
و…
وضعیت استخدام سردبیر در برخی کشورهای جهان
آمریکا – پیش بینی ها نشان می دهد میزان استخدام سردبیران بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰، رشد ۱درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل ۱۴ درصد می باشد.
استرالیا - در بازه زمانی ۵ سال گذشته میزان استخدام سردبیر رشد منفی ۶۴.۶ درصدی داشته و روند کاهشی در آینده برای آن پیش بینی می شود.
درآمد سردبیر
از اطلاعات منابع مختلف می توان چنین برداشت کرد که میانگین حقوق و دستمزد شاغلین این حوزه نسبت به میانگین مشاغل با توجه به سختی کار آنها، پایین است. در عین حال امنیت شغلی آنها نسبت به بسیاری از مشاغل پایین تر است زیرا به عنوان مثال در صورت تعطیلی یک روزنامه، در لحظه تمامی پرسنل آن بیکار می شوند و باید وارد مذاکره با سایر رسانه ها شوند.
میزان درآمد سردبیر در برخی کشورهای جهان
آمریکا - متوسط درآمد سالانه سردبیر ۵۱.۴۷۰ دلار (برای همه مشاغل ۳۳.۸۴۰ دلار) در سال۲۰۱۰ و مطابق با آخرین آمارها در سال ۲۰۱۳، ۵۲.۳۰۰ دلار بوده است.
استرالیا - متوسط درآمد سالانه سردبیر ۴۴.۲۰۰ دلار (قبل از کسر مالیات) می باشد.
انگلستان- متوسط درآمد سالانه سردبیر برای افراد تاره کار بین ۴۶.۰۰۰ تا ۱۲۲.۰۰۰ دلار و برایسردبیران با تجربه که در روزنامه های ملی کار می کنند بیش از ۱۲۲.۰۰۰ دلار می باشد.