اگر از طراحی لذت برده و عاشق ساخت و ساز هم هستید، شغل مهندسی معماری می تواند برای شما ایده آل باشد.

معماری چیست ؟

معماری، هنر و فن طراحی و ساختن بناها، فضاهای شهری و دیگر فضاهای درونی و بیرونی برای پاسخ هماهنگ به نیازهای کارکردی و زیباشناسانه است. معماری بیش از اینکه تکنیک و فن باشد، هنر و ذوق است. در واقع می توان گفت ظاهر و نمای شهرها را مهندسان معمار می سازند. معماری، که برخی آن را مادر هنرها می دانند، قدمتی بسیار طولانی در تاریخ دارد و در ایران نیز به سال ها پیش از اسلام باز می گردد.

کار مهندس معمار چیست ؟

کسی که طراح و سازنده بناها و ساختمان ها می باشد، مهندس معمار است. مهندس معمار، نقشه های ساختمان های جدید و برنامه بازسازی و محافظت از ساختمان های قدیمی را طراحی می کند. همچنین کار مهندس معمار طرح ریزی ترکیب و نحوه قرار گیری مجموعه ای از ساختمان ها و فضاهای اطراف آنها نیز می باشد.  او این کارها را با تکیه بر علم مهندسی، ذوق هنری و شناختی که از فرهنگ، آداب و رسوم، جغرافیای انسانی و طبیعی محل مورد نظر خود دارد، انجام می دهد.

نمونه فعالیت های مهندس معمار 

مهندس معماری می‌تواند در زمینه‌های زیر فعالیت کند  :

• طراحی (تک بنا یا مجموعه زیستی کوچک)، از طراحهای اولیه تا مراحل اجرایی کار و طراحی اجزا و عناصر تشکیل دهنده بنا
• رهبری و سرپرستی دفاتر مشاور معماری (مهندسی مشاور(
• نظارت عمومی و عالی بر صحت انجام کار در عملیات اجرایی ساختمانی (مهندسی ناظر)
• مدیریت و هماهنگی اجرایی پروژه‌های معماری (مدیریت پروژه)
• تأسیس و سرپرستی مؤسسات پیمانکاری و احداث ساختمان
• همکاری با کلیه متخصصینی که کار آنها به نحوی با ساماندهی محیط زیست مرتبط است. مانند اکولوژیست‌ها، جغرافی دانان، اقلیم شناسان، برنامه ریزان اقتصادی و اجتماعی و…
• طراحی پارک‌ها و میادین شهری و محوطه سازی آنها
• مشارکت در پروژه‌های برنامه ریزی و طراحی شهری و شهرسازی
• طراحی تک بناها در مقیاس کوچک و انجام دکوراسیون داخلی
• انجام کارهای پژوهشی و آموزشی در زمینه طراحی فضا

نقش دقت، نظم وخلاقیت در معماری

مهندس معمار باید روش مند و منطقی باشد. همچنین باید برنامه های طراحی و نقشه کشی کامپیوتری را بداند و بتواند در شرایط کاری پرفشار کار کند. مهندس معمار باید فردی دقیق، منظم و خلاق باشد و با تکیه بر قدرت تجسم، ذوق هنری و علم مهندسی خود به طراحی نقشه ی ساختمان های مختلف بپردازد.

تفاوت کار مهندس عمران و مهندس معمار

کار مهندس معمار با مهندس عمران در گرایش سازه شباهت هایی دارد. اما یک تفاوت اساسی بین آنها این است که مهندس عمران در طراحی بنا صرفا به اصول فنی توجه می کند ولی مهندس معمار علاوه بر اصول فنی، به جنبه های زیبایی شناختی، روانشناسی و فرهنگی آن بنا نیز توجه دارد. مهندس معمار معمولا بر اساس ایده های فردی، نیازهای جامعه، قوانین و مقررات موجود و خواست و سلیقه کارفرما، کار طراحی ساختمان ها و بناها را انجام می دهد.

ساعت کار  و محل کار مهندس معمار

معماری مانند بسیاری از مشاغل نیست که بتوان ساعات کاری مشخصی برای آن تعریف کرد. مهندس معمار به طور مداوم با کار خود در ارتباط بوده و ساعت کاری برای او خیلی معنایی ندارد. محل کار مهندس معمار در دفاتر کاری و در محل پروژه های ساخت و ساز است و در محل پروژه باید از لباس های ایمن از جمله کلاه و کفش مجهز استفاده کند.

نیاز جامعه به مهندس معمار

صنعت ساخت و ساز کشور دچار مشکلاتی است. از مهم ترین ها آنها می  توان به از دست دادن هویت ملی و تاریخی معماری ایرانی و اسلامی و عدم استفاده از دستاوردهای این معماری اصیل و در کنار آن عدم استفاده صحیح از یافته ها و دستاوردهای استاندارد معماری نوین نام برد. به عنوان مثال هنوز مشکلات اساسی از جمله عدم استفاده از سیستم های تهویه مناسب، عدم توجه به لزوم متناسب بودن موقعیت جغرافیایی ساختمان با ویژگی های آن، استفاده از طرح هایی که فضای پرت و غیرقابل استفاده در ساختمان را زیاد می کند و … در ساختمان سازی ما وجود دارد. برای رفع این مشکلات نیاز به تدبیر و اقدام مسئولان و همکاری متخصصان این حوزه از جمله مهندسان معمار می باشیم.

وظایف مهندس معمار

مهندسین معماری با توجه به اینکه در چه محیط های کار می کنند دارای وظایف مختلفی می باشند. ما در اینجا مهمترین وظایف آنها را به صورت طبقه بندی شده اشاره کرده ایم. هر یک از مهندسین معماری با توجه به اینکه در چه محیطی و چه شرکت یا سازمانی فعالیت می کنند چند وظیفه از وظایف زیر را بر عهده دارند.

• یافتن پروژه جدید از طریق بازاریابی و دادن توضیحات لازم برای مشتری
• مشورت با مشتری برای تعیین نیاز مشتری و الزامات لازم برای ساختمان ها
• بررسی و تحلیل شرایط و خصوصیات زمین و محوطه ساخت و ساز
• تعیین خصوصیات فیزیکی و کمی طرح همراه با تخمین مواد و تجهیزات لازم و هزینه یابی و زمان بندی اولیه پروژه
• تهیه طرح ها و نقشه های پروژه با استفاده از نرم افزارهای طراحی و مدلسازی کامپیوتری
• همکاری با سایر مهندسان از جمله مهندسان تاسیسات مکانیک، مهندسان برق و … در انجام محاسبات فنی و تاسیسات مکانیکی و برقی و …
• نظارت بر کار تکنسین ها و کارگران
• بستن قرارداد با پیمانکاران
• مدیریت پروژه های ساخت و ساز
• بازدید از محل پروژه برای اطمینان یافتن از پیشرفت آن مطابق با برنامه

تحصیلات لازم برای مهندس معمار

مهندسی معماری از مشاغل تخصصی محسوب می شود. بنابراین برای ورود به شغل مهندس معمار نیاز به تحصیلات دانشگاهی و آموزش های تخصصی دارید. در بسیاری از دانشگاه های کشور رشته های مرتبط با معماری آموزش داده می شود. همچنین دانش آموزان در مقطع متوسطه می توانند به طور مستقیم در هنرستان های فنی و حرفه ای و کار و دانش نیز وارد رشته های نقشه کشی و معماری شوند.

مهارت های مورد نیاز برای مهندس معمار

مهندس معمار برای اینکه در شغل خود موفق شود باید دارای یک سری از مهارت ها و تخصص ها باشد. بعضی از این مهارت ها، عمومی و برخی دیگر از آنها اختصاصی این شغل است.

مهارت های عمومی مهندس معمار

مهارت های عمومی در خیلی از شغل ها مورد نیاز است و کسانی که این مهارت ها را دارند، نسبت به سایر افراد احتمال موفقیت بیشتری در کسب و کار و شغل خود پیش رو خواهند داشت:

• رویکرد روش مند، تحلیلی و منطقی (همچون سایر مشاغل مهندسی و فنی)

• توانایی عالی در ریاضیات به خصوص هندسه

• مهارت های ارتباطی و مذاکره ای قوی (برای موفقیت بیشتر در گرفتن پروژه و یا مذاکره با کارفرمایان و متقاعد کردن آنها)

• دقت زیاد و توجه به جزئیات (که هم در مهندسی نیاز است هم در فعالیت های هنری و معماری هر دو را در کنار هم دارد)

• توانایی مدیریت و سازماندهی (به منظور سازماندهی تیم های کاری) و انجام کار تیمی

• توانایی تحمل فشار کاری زیاد

• قدرت تجسم و خلاقیت

• توانایی حل مساله

مهارت های تخصصی مهندس معمار

بعضی از مهارت ها برای مهندسین معماری، جزء مهارت های تخصصی محسوب می شوند. برخی از این مهارت ها قبل از شروع به کار به کارجویان و فارغ التحصیلان رشته های مختلف معماری کمک می کند تا کار بهتری برای خود پیدا کنند و بعضی دیگر از این مهارتها، به کسانی که مشغول به کار هستند، کمک می کند تا بتوانند در شغل خود ارتقاء پیدا کنند و مسئولیت های بیشتر و بزرگتری را قبول نمایند. برخی از این مهارت ها به شرح زیر است :

• اطلاعات عمومی خوب در زمینه تاریخ بخصوص تاریخ معماری ایران و جهان، جغرافیا، اقلیم‌شناسی، روانشناسی، مردم‌شناسی و اقتصاد  (چون معماری با همه این عناوین در ارتباط است.)

• آگاهی از اثرات اجتماعی و زیست محیطی پروژه ها

• داشتن ذوق و استعداد هنری به همراه علاقه مندی و استعداد در ریاضیات

• مهارت های طراحی و نقشه کشی با استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری

امروزه نرم افزارهای رایانه ای یکی از مهم ترین ابزارهای اصلی مهندس معماری است که یاری گر او در رسیدن به اهدافش می باشد. اگر به بررسی اجمالی آگهی های استخدامی مهندس معماری بپردازید، متوجه خواهید شد اکثر کارفرماها، شرکت ها و سازمان ها یکی از شرایط جذب مهندس معمار را تسلط بر نرم افزارهای مربوط به حوزه مهندسی معماری قرار داده اند.

بنابراین اگر می خواهید در ورود به شغل مهندسی معماری موفق باشید، به راحتی و به سرعت شغل مناسب و پردرآمدی را پیدا کنید و یا اگر شاغل در این حوزه هستید پله های ترقی را سریعتر طی کنید، با یادگیری نرم افزارهای تخصصی مهندسی معماری مهارتهای ضروری خود را افزایش دهید.

نرم افزارهای تخصصی معماری

مهم ترین نرم افزارهای تخصصی و کاربردی مهندسی معماری عبارتند از :

• Auto Cad : نرم افزار  طراحی های دو بعدی و سه بعدی و علوم مهندسی مرتبط با نقشه کشی 

• ۳D Max : نرم افزار ساخت و متحرک سازی مدل های سه بعدی 

• Revit : نرم افزار مدل سازی و طراحی نقشه های ساختمانی 

• V-ray : نرم افزار رندر گرفتن در کل نرم افزارهای سه بعدی

• ArchiCAD ۱۷ : نرم افزار طراحی، ترسیم و تحلیل سه بعدی ساختمان 

• Floor Plan 3D : نرم افزار طراحی مدل های سه بعدی از منازل و ساختمان ها 

• نرم افزار ساخت اشکال سه بعدی: Sketchup

شخصیت شناسی مهندس معمار

اگر از طراحی لذت برده و عاشق ساخت و ساز هم هستید، شغل مهندس معماری می تواند برای شما ایده آل باشد. اما در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.

به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

شخصیت شناسی مهندس معمار بر اساس تست  MBTI

INFP  این تیپ شخصیتی دوست دارد خود و نظراتش را به شکلی خلاقانه ابراز کند و در کار خود آزادی فردی و انعطاف پذیری داشته باشد. بسیاری از INFP ها خود را هنرمند می دانند حتی اگر از این راه امرار معاش نکنند. برخی از آنها معتقدند هنرمندی ویژگی است که در وجود آنها است.

INTJ این تیپ شخصیتی توان پژوهش و برنامه ریزی مستقل داشته و منطقی می باشد. او به کمک شم خود توان دیدن و در نظر گرفتن همه راه حل های ممکن و خلاقانه را دارد.

INTP این تیپ شخصیتی دوست دارد مسایل پیچیده را تحلیل و حل کند. او به مشاغل چالشی که نیاز به اندیشه زیاد و روش های خلاقانه دارد، علاقه مند است.

وضعیت بازار کار  و استخدام مهندس معمار

معمولا بیشتر مهندسان معمار دارای مدرک کارشناسی، می توانند طراح فنی ساختمانها، ناظر اجرای طرح و سرپرست دفاتر مشاوره شوند. مهندسان معماری که مدارک عالی در مقطع تحصیلات تکمیلی دارند، به دلیل گذراندن دروس هنری معماری بیشتر، علاوه‌ بر طراحی‌ بناها می‌توانند به‌ طراحی‌ و ساخت‌ ماکت‌ و طراحی‌ معماری‌ داخلی‌ بپردازند یا به‌ عنوان‌ ناظر ساخت‌ فعالیت‌ کنند. مهندس معمار می تواند حتی کار و کسب درآمد خود را از زمان تحصیل شروع کرده و به عنوان نقشه کش و کمک طراح وارد بازارکار شود.

سازمان نظام مهندسی ساختمان و پروانه اشتغال معماری

شرط اولیه برای اشتغال و یا استخدام مهندس معمار و اینکه او بتواند کار نظارت بر ساختمان را انجام دهد، این است که از نظام مهندسی ساختمان، پروانه اشتغال به کار دریافت کند. در واقع باید صلاحیت نظارت و طراحی او از سوی مراجع ذیصلاح تایید شود.

بسیاری از مراجع مانند شهرداری ها و مراکز صدور پروانه ساختمان، برای صدور پروانه ساخت و یا مجوزهای دیگر، نقشه هایی را می پذیرند که توسط مهندسان معمار دارای پروانه اشتغال تهیه شده باشد و برای کنترل و نظارت نیز باید از این افراد استفاده شود.

کار معماری به صورت پروژه ای

مهندس معمار فرصت های شغلی زیادی را به صورت کارهای پروژه ای پیش رو دارد. پیشرفت کاری مهندس معمار به میزان زیادی به مهارت ها، شایستگی ها و تجارب او ارتباط دارد.

کارآفرینی، استخدام دولتی یا کارمند شرکت خصوصی

با داشتن تجربه کاری و سرمایه لازم مهندس معمار می تواند شرکت مستقلی تاسیس کرده و به شکل قراردادی با سازمان ها، شرکت ها و افراد مختلف کار کند. همچنین می تواند در شرکت های دولتی و خصوصی حوزه معماری و ساخت و ساز مشغول به کار شود .مهندس معمار همچنین آمادگی‌ کار در رشته‌های‌ مرتبط‌ با معماری‌ مثل‌ معماری داخلی، طراحی‌ صحنه‌ یا طراحی‌ صنعتی‌ را نیز دارد.

کار به جای مهندس عمران یا بالعکس !

کار مهندس معمار و مهندس عمران در برخی از پروژه های موجود در کشور با یکدیگر تداخل پیدا کرده است. یعنی گاهی به جای مهندس معمار از مهندس عمران و برعکس استفاده می شود. البته به طور کلی حوزه کاری مهندس معمار از یک مهندس عمران محدودتر است و بنابراین استخدام مهندس معمار هم به نسبت کمتر است.

شاید به این سوال برخورده باشید که جنسیت در استخدام مهندس معمار چقدر تأثیر گزار است؟ با توجه به وضعیت رو به رشد انواع ساخت و سازهای مسکونی، تجاری، فرهنگی و … و سود آور بودن این عرصه، به نظر می رسد بازارکار نسبتا مناسبی پیش روی مهندسان معماری باشد اما این واقعیت هم تا حدی وجود دارد که در این شغل معمولا آقایان راحت تر می توانند کار بیایند و یا برای پروژه های ساخت و ساز قرارداد ببندند. البته موفقیت مهندس معماری در یافتن موقعیت شغلی مناسب، بیشتر به میزان علاقه، مهارت، دانش و تجربه و کارنامه فعالیت او بستگی دارد.

استخدام مهندس معمار در سایر کشورها

وضعیت استخدام مهندسی معماری در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :

آمریکا – پیش بینی می شود بین سال های۲۰۱۰  تا۲۰۲۰  میزان استخدام مهندس معمار ۲۴  درصد رشد داشته باشد. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل۱۴  درصد خواهد بود.

 استرالیا –  میزان رشد استخدام مهندس معمار در سال ۲۰۱۱،۱۸.۴  درصد بوده و در۵  سال اخیر در مقایسه با متوسط رشد استخدام همه مشاغل (۱۰.۲ درصد)، ۸.۶  درصد رشد کاهشی ( رشد منفی) داشته است.
 

درآمد مهندس معمار بستگی دارد به …

متوسط درآمد مهندس معمار نسبت به بسیاری از مشاغل در سطح قابل قبولی قرار دارد. به عنوان مثال مهندسان معمار که پروانه اشتغال به کار از سازمان نظام مهندسی دارند، بابت هر تاییدیه نقشه مبلغ مناسبی دریافت می کنند. مهندس معماری که در بخش دولتی استخدام شود، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کند.

مهارت های شما، تعیین کننده درآمد شماست !

مهندسان معماری که در شرکت های خصوصی فعالیت می کنند، بسته به میزان مهارت، توانمندی، سابقه کار و نوع توافقی که با کارفرما کرده اند، درآمدهای متفاوتی دارند. آنهایی که خود، شرکت شخصی راه اندازی کرده اند، در کنار سختی های زیاد کار، اگر بتوانند به خوبی مشتری جذب کرده و پروژه های زیادی بگیرند، درآمد بسیار خوبی خواهند داشت.

در مجموع مهندس معمار هرچه خلاق تر، توانمندتر و کارنامه کاری بهتری داشته باشد، به درآمدهای بالاتری دست می یابد.

درآمد مهندس معمار در ایران

بر اساس آخرین آمار حقوق مهندس معمار که به عنوان کارشناس در حوزه های مختلف مشغول بکار است، در شرکتهای کوچک به طور متوسط بین ۹۰۰۰۰۰ تومان تا ۳۵۰۰۰۰۰ تومان می باشد . البته لازم به ذکر است حقوق مهندس معمار در شرکتها و شهرهای مختلف متفاوت است .

اگر اطلاعات بیشتر و دقیق تری از حقوق مهندس معمار در شرکت های مختلف،میزان حقوق ها در شهرهای کشور ، مقایسه حقوق مهندس معمار با سایر رشته های مهندسی و بسیاری اطلاعات مفید دیگر در این زمینه می خواهید می توانید کتاب «آشنایی با برترین رشته های مهندسی» را مطالعه کنید

درآمد مهندس معماری در برخی از کشورهای جهان

آمریکا – متوسط در آمد سالانه مهندس معمار ۷۲.۵۵۰  دلار (متوسط درآمد سالانه مهندسان۸۳.۳۴۰ دلار و برای همه مشاغل۳۳.۸۴۰ دلار) در سال۲۰۱۰  و مطابق با آخرین آمارها در سال ۲۰۱۳، ۷۳,۲۰۰دلار بوده است.

استرالیا – متوسط در آمد سالیانه مهندس معمار۵۶.۲۵۶  دلار (قبل از کسر مالیات) می باشد.

انگلستان – متوسط درآمد سالیانه برای مهندس معمار استخدام شده۴۵.۰۰۰  دلار در سال و برای افراد با بیش از۵ سال سابقه بین۵۱.۰۰۰  تا۶۳.۰۰۰  دلار می باشد.