کاروانسرای قانلی بولاق

  • مشگين- شهر رضی ـ روستای سرباز وطن
فاصله از مرکز شهر : 75 کیلومتر
مسیر دسترسی : مقداری از مسیر خاکی و مقداری صعب العبور است
دوره : دوره صفوی
امکانات : فاقد امکانات

کاروانسرای قانلی بولاغ در روستای مرزی قانلی بولاغ (سرباز وطن)، در شرق مشگین شهر و در بخش ارشق این شهرستان واقع شده است. ارتفاع آن از سطح دریا ۱۵۵۰ متر می باشد. این کاروانسرا از شمال و شرق به کشور آذربایجان از غرب به جاده آسفالته اردبیل ـ گرمی و روستای آغ بولاغ، از جنوب به روستای آلیشان‌سویی و آقابیگلو محدود می‌شود. این اثر با شماره ۱۹۰۱۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

این بنا در دوره آرامش سیاسی عهد صفوی و به احتمال زیاد در زمان شاه عباس، به سبک چهار ایوانی ساخته شده و به کاروانسرای شاه عباسی معروف است. کاروانسرای قانلی بولاغ در ابتدا به عنوان پناهگاهی برای استراحت کاروانیان بوده و تا حدود ۸۰ سال پیش عشایران منطقه از این مکان به صورت دسته جمعی به عنوان خانه مسکونی قشلاقی استفاده می کرده اند. مساحت کل بنا ۲۰۲۴۷ متر مربع و مساحت حیاط مرکزی آن ۶۴۰ متر مربع است و درب ورودی آن از ایوان جنوبی باز می شود. دور تا دور محوطه شامل ۲۴ اتاق رو به حیاط، جهت تبادل کالا و استراحت مسافرین، ۸ شترخان و بارانداز برای نگهداری شتر ها و کالاها، ۴ فضا برای خدمت رسانی و ۳ حجره در بین هر دو شتر خان جهت استقرار همراهان و نگهبانان طراحی شده است.

این کاروان سرا در زمینی به مساحت ۸۰۰ متر مربع احداث شده و مصالح به کار رفته در آن از سنگ و آجر است. آن دارای حیاط و هشت تالار مستطیل شکل بوده که سقف بنا به صورت رومی‌ و گهواره‌ای پوشش داده شده و درون هر کدام از تالار‌ها نیز دارای قاقچه‌های متعدد است. این کاروان سرا چند شاخصه مهم دارد که آن را از سایر کاروان سراها و ابینه‌های تاریخی متمایز می‌سازد: ویژگی اول کاروان سرای قانلی بولاغ،‌ واقع شدن آن در مسیر جاده‌ی ابریشم و در نقطه‌ی صفر مرزی جمهوری آذربایجان و ایران می باشد که محور خوبی برای توسعه‌ی گردشگری بوده است. شیوه‌ی معماری خاص اسلامی به کار رفته در این اثر از ویژگی‌های دیگر است که آن را متمایز ساخته است. کاروان سرای قانلی بولاغ در زمان صفویان از اهمیت زیادی برخوردار بوده و همواره مورد استفاده‌ی تجار و بازرگانان ایرانی که با کشورهای شمالی از جمله روسیه در ارتباط بودند قرار می‌گرفته است. این کاروان سرا تا عهد قاجار مورد استفاده بود و بعد از آن از رونق افتاده است.

راه ماشین رو این بنای مهم تاریخی که در فاصله ۷۵ کیلومتری از مشگین شهر قرار دارد از مسیر آسفالته اردبیل ـ گرمی خاکی بوده و در نقاطی صعب العبور و ناهموار می باشد.