کلیسای مریم مقدس

  • اردبيل- بلوار طالقانی، خیابان ناصرلی صوفی، خیابان جباری مقدم
کلیسای مریم مقدس
کلیسای مریم مقدس اردبیل که در سال ۱۸۷۶ میلادی مصادف با ۱۲۵۵ خورشیدی بنا شده‌ است، یکی از بناهای تاریخی و مذهبی شهر اردبیل به شمار می‌ رود که مورد توجه مسیحیان این شهر می باشد.

کلیسای مریم مقدس با خرج خانواده گالوست میرزایان و اهتمام خاچاطور شهبازیان ساخته شد.

از تاریخ دقیق ساخت این کلیسا اطلاعی در دست نیست ولی بر روی درب ورودی آن تاریخ ۱۸۷۶ میلادی درج شده است که به سال اهدای درب و نصب آن مربوط می‌ شود. این درب چوبی با تزئینات هندسی زیبا، به وسیله خانواده میرزائیان و به یادبود «گالوست میرزایان» پدر آن خانواده که از ارامنه اردبیل بودند، به کلیسا اهدا شده است و بر روی درب آن با خط ارمنی چنین نگاشته شده است: «این دربِ خانه حقیقی خداست، که بر رسم یادبود از طرف اگالوس ملیک میرزا یانس به کلیسای مریم مقدس هدیه می‌شود. ۱۸۷۶ میلادی.»

این کلیسا تا سال ۱۹۴۴ میلادی فعال بوده و آخرین مراسم مذهبی در سال ۱۹۴۴ میلادی برابر با ۱۳۲۳ خورشیدی توسط کشیش وارطان ژاماگورسیان در آن انجام می‌ شده‌ است. از آن تاریخ به بعد به دلیل مهاجرت خانواده‌ های ارمنی به تبریز و تهران انجام مراسم مذهبی در کلیسا تعطیل شده‌ است.

شکل کلی بنا به صورت مستطیل و شکل داخلی آن فضایی مربع شکل با چهار درگاه بلند است. این بنا دارای یک تاق جناغی است که روی آن گنبد آجری به شکل چتر قرار گرفته است. پنجره‌ هایی در پایین گنبد و در بدنه دیوار ساخته شده که نور داخل کلیسا را تأمین می‌ کنند. در محوطه کلیسا گورهایی وجود دارد که از سنگ‌ های معمولی و رسوبی در ساخت آن استفاده شده و بر روی آن‌ ها صلیب‌ هایی کنده شده است.

درازای بنا ۱۶ متر و پهنای آن ۱۴ متر است. درون بنا مربع شکل و دارای چهار طاق نما می‌ باشد که بر روی ستون‌ های مربع شکل تعبیه شده‌ اند. طاق نماها جناقی و با نقاشی‌ های محدودی در ازاره تزئین یافته است.

محراب کلیسای مریم مقدس نقاشی‌ هایی به شکل ترنج‌ های گوناگونی دارد و رنگ‌ هایی که در گل‌ های گوناگون ترنج به کار رفته، سبز روشن و نارنجی روشن و در متن سرمه‌ ای است. اندکی تزیینات نیز در ازاره کلیسا به چشم می‌ خورد.

از سال ۱۳۷۰ کلیسای مذکور از طرف شورای خلیفه گری ارامنه آذربایجان در اختیار مدیریت میراث فرهنگی اردبیل قرار گرفت تا این بنای تاریخی با کمک‌ های مالی ارامنه مرمت شود. در حال حاضر متعلقات این کلیسا از جمله حمام و مدرسه به طور کامل از بین رفته و بنای کلیسا نیز متروکه و در حال ویرانی است.