معرفی مسجد عمادالدوله کرمانشاه

مسجد عمادالدوله کرمانشاه در محله قدیمی فیض آباد، در طرف غرب بازار زرگرها و ضلغ غربی خیابان مدرس، در سال ۱۲۸۵ هجری قمری توسط امام قلی میرزا عمادالدوله، والی غرب، و سرحددار عراقین احداث شده است. این مسجد با سایر ابنیه تاریخی مانند بازار و کاروانسرای عمادالدوله از دوره قاجاریه پابرجاست.

مسجد به صورت چهار ایوانی بنا گردیده و مشتمل بر سردر، صحن، ایوان، شبستان ستوندار و حجره های متعدد است.

صحن مسجد به ابعاد تقریبی ۲۴×۳۰ متر، در اطراف دارای ایوان ها، حجره ها و دهنه هایی است.

ایوان جنوبی صحن که به عنوان ورودی شبستان اصلی نیز محسوب می شود، از سه ایوان دیگر مرتفع تر و دارای تزیینات غنی تری است. ازاره و کف این ایوان در دوره اخیر با سنگ مرمر پوشیده شده است و بخش های بالای ازاره، کاشیکاری است. بر کاشیکاری ایوان، کتیبه ای مشتمل بر قصیده ای در ذکر نام پادشاه وقت، ناصرالدین شاه، نام بانی و تاریخ ۱۲۸۵ هجری قمری نصب شده است.

در ضلع خلفی ایوان، درگاهی قرار دارد که از طریق آن وارد شبستان مستطیل شکلی می شوند. پوشش طاق و گنبد این شبستان، بر روی ۱۴ ستون آجری در میان و دیوارهای جانبی قرار گرفته است. دیوارها و سطوح پوشش بنا، آجر کاری ساده و به غیر از پوشش گنبد جانب محراب، فاقد تزیین خاصی است. در میانه ضلع جنوبی شبستان، محرابی با تزیینات کاشیکاری تعبیه گردیده است. ستون های شبستان دارای مقطع های مربع به ابعاد ۸۰×۸۰ سانتی متر هستند که با بریدن گوشه های آنها، در ساقه به صورت ۸ ضلعی جلوه گر شده اند. کف و ازاره بنا با سنگ مرمر پوشیده شده است. روشنایی شبستان از طریق روزنه هایی که در رأس پوشش شده است، تأمین می شود.

در ضلع شمالی صحن مسجد، ایوانی کوتاه با برج ساعتی بر بالای آن و در دو ضلع غربی و شرقی آن، دو ایوان به قرینه همدیگر قرار گرفته اند. در اطراف ایوان ها، حجره های متعددی تعبیه شده است. نمای رو به صحن ایوان ها و حجره ها با تزیینات کاشی مزین شده است. در میانه صحن، حوض جدید ساز و در زیر آن، زیرزمینی واقع است که امروزه محل ورزش طلاب گردیده است. بر روی ایوان شرقی صحن، اتاقکی چوبین ساخته اند. ورودی اصلی مسجد از طریق ایوان شرقی است که با در چوبی بزرگی به راسته زرگرها مرتبط می شود. بر اساس روایت های موجود، درب چوبی مزبور، از حرم حضرت علی (ع) به این مسجد منتقل شده و بدین جهت، به “بقای شاه نجف” مشهور گردیده و ظاهرا از آثار دوره صفویه است.

در حال حاضر این بنا به عنوان مدرسه علوم دینی مورد استفاده است و جهت هزینه آن، تعداد قابل توجهی مغازه و همچنین کاروانسرای عمادالدوله وقف گردیده است.